Het profiel van Dordrecht

De oorsprong van de groei van de stad ligt in de historische binnenstad. Deze binnenstad met haar oorspronkelijke middeleeuwse structuur en talrijke monumenten levert ook vandaag een belangrijke bijdrage aan de aantrekkelijkheid van de stad. De stad is ontstaan op de plek waar drie belangrijke waterwegen samenkomen. Die ligging aan het water heeft de stad tot bloei gebracht. Scheepvaart en scheepsbouw floreerden er en dankzij het stapelrecht vloeide er geld in de stedelijke stadskist. Een groot deel van de historische binnenstad ligt buitendijks, ontstaan langs havens die in de 15e tot 17e eeuw zijn aangelegd, zoals de Nieuwe Haven en de Wolwevershaven. 

Deze oriëntatie op het water betekent dat er geen grote historische marktpleinen in Dordrecht zijn: de goederen werden vooral op de kades verhandeld. Zo is de Grote Markt niet het historisch hart van Dordrecht, maar ontstaan als gevolg van het saneringsplan. 

De tijden van weleer zijn voorbij, maar die bijzondere band met het water is nog altijd van invloed op het leven en werken in de stad. Het (regionale) arbeidsmarktbeleid ziet nieuwe kansen in de maritieme sector, de branche waarin stad en regio een schat aan kennis en ervaring bezitten. Het water oefent een ongekende aantrekkingskracht uit op bezoekers. Met kleine en grotere schepen komen zij om de cultuur(historie) van de stad op te snuiven en een terras te bezoeken. 

Het water is vriend en soms vijand. De uitbreidingen van stad en eiland zijn nog terug te zien in de dijkenstructuur die over het eiland loopt. Deze dijken spelen nu en in de toekomst een rol in de bescherming tegen het hoge water. Dordrecht neemt deel aan diverse internationale kennistrajecten rond duurzame oplossingen voor het hoogwatervraagstuk.

De kwaliteit van het cultureel erfgoed van Dordrecht is, ook internationaal gezien, buitengewoon. Dordrecht heeft bijna 2.000 monumenten en één van de gaafste historische stadsgezichten met een nog bijna volledig intacte middeleeuwse structuur. Het heeft één van de meest geschilderde rivierfronten van Europa. De historische binnenstad is één van de parels van Dordrecht. De deels buitendijkse ligging aan het water maakt de Dordtse binnenstad uniek ten opzichte van andere Nederlandse steden. 

De historische binnenstad van Dordrecht is hét kloppend hart van de regio. In de afgelopen jaren heeft de gemeente miljoenen geïnvesteerd in projecten en culturele voorzieningen om de stad nog aantrekkelijker te maken. De helft daarvan is gebruikt om de binnenstad verder te verlevendigen, o.a. door de ontwikkeling van het Energiehuis en het Dordrechts Museum.

2.2 Dordrecht in haar omgeving

A. Drechtsteden

Met zes buurgemeenten, die aan dezelfde levensader liggen, vormt Dordrecht een hecht samenwerkingsverband onder de naam Drechtsteden. Gemeenten trekken samen op om hun regio economisch sterk te maken en hun inwoners goede voorzieningen te bieden. Samen hebben we de Groeiagenda Drechtsteden opgesteld en de Regiodeal Drechtsteden-Gorinchem. Met het Rijk, de provincie en niet-overheidspartners uit de regio werken we aan de realisatie.

B. De Zuidelijke Randstad

Dordrecht maakt in de ruimtelijke hoofdstructuur van de provincie Zuid-Holland onderdeel uit van de hoogstedelijke zone Leiden – Dordrecht. Het is één van de dichtstbevolkte regio's van Europa. De Zuidelijke Randstad wil uitgroeien tot een vitaal, hoogwaardig ingericht en goed bereikbaar metropolitaan gebied en daartoe de agglomeratiekracht versterken. Samen met de stedelijke regio's, provincie Zuid-Holland, andere gemeenten waaronder Rotterdam en Den Haag en het Rijk werken we samen op het gebied van de (hoogwaardige openbaar vervoer) mobiliteit én de verstedelijkingsopgave (wonen, onderwijs, economie en innovatie). Dordrecht is onder meer partner in de Verstedelijkingsalliantie Leiden – Dordrecht, het programma MOVE (deel Oude Lijn Leiden – Dordrecht), de Woondeal en het Verstedelijkingsakkoord Zuidelijke Randstad en betrokken bij de Investeringsagenda Zuidelijke Randstad en de Verstedelijkingsstrategie van de provincie. 

C. De Maritieme Delta en de goederencorridor Oost-A-15

In internationaal perspectief heeft Nederland een sterke maritieme positie. Een samenhangend netwerk van zeehavens en achterlandknooppunten heeft deze positie bepaald. De regio Drechtsteden maakt onderdeel uit van dit Havenindustrieel complex en daarom zijn wij ook partner in de Maritieme Delta. Dordrecht heeft als onderdeel van de delta niet alleen banden met het noorden maar ook met het zuidwesten (en het oosten). Eveneens zijn wij betrokken bij de Goederencorridor Zuid waarvan onder meer het goederenvervoer over het spoor onderdeel uitmaakt.

Dordrecht is een vitale en aantrekkelijke stad. Dat willen we ook in de toekomst zijn. Daarvoor is het belangrijk dat we groeien. Met de bouw van duizenden extra woningen hopen we in 2030 ruimte te bieden aan 140.000 inwoners. In het eindresultaat van een intensief participatieproces met de stad (2016-2017) met de naam ‘Nieuw Dordts Peil’ is de toekomst van onze stad mooi omschreven: 

Dordt is in 2030 een nog betere versie van zichzelf: een groene, levendige stad die beweegt naar 140.000 inwoners, met een veerkrachtige bevolking en een hoger welvaartsniveau, sociaaleconomisch in balans. Een stad waar geboren en getogen Dordtenaren en steeds meer nieuw gevestigde ‘eilanders’ profiteren van het beste van twee werelden: de eigenheid, de zelfbewustheid en de grootstedelijke voorzieningen van Dordrecht enerzijds en de uitstekende connecties met de Randstad anderzijds. Want zeg nou zelf: waar kun je zo dicht bij Rotterdam wonen in een historische stad, omringd door water en met een Nationaal Park als achtertuin?

Dordrecht heeft haar unieke positie langs de weg, water en spoor maximaal benut. Als gevolg daarvan zijn logistieke bedrijven zich in Dordrecht en de Drechtsteden gaan vestigen. In hun kielzog is ook de bedrijvigheid in de zakelijke en financiële dienstverlening, kennis gedreven maakindustrie, toerisme en recreatie fors toegenomen. Dit aanbod van werk op beroepsgericht, midden- en hbo/universitair-niveau heeft ook de aandacht getrokken van hbo’s die hier specifieke opleidingen zijn gestart. Tot slot is Dordrecht met haar topklinisch ziekenhuis een belangrijk speler in de gezondheidszorg.

De groei van de stad en de verbondenheid met de metropoolregio bieden ondernemers en inwoners kansen op werk. Meer werk kan een bijdrage leveren aan armoedebestrijding. Dordrecht is in 2030 een stad waar inwoners voor zichzelf een positief toekomstperspectief zien, waar meer mensen méédoen en in staat zijn om met fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan. Zijn uitdagingen (even) te groot om zelf of samen met de naaste omgeving aan te pakken, dan kunnen mensen terugvallen op snelle, passende en betaalbare ondersteuning.